Onze thema’s

Wij werken aan

De werkwijze van de FMF is gericht op het creeren van impact als het gaat om de transitie naar een duurzame samenleving steeds meer gericht op uitvoering en het boeken van concrete resultaten. Om meer samenhang in de afzonderlijke activiteiten aan te brengen en om het uiteindelijke effect van ons werk te vergroten, werken wij steeds meer vanuit thema’s. Uit de thema’s vloeien projecten voort. Deze projecten hebben elk hun eigen aandachtsgebied maar hebben altijd te maken met het thema waar zij onder vallen.

Vanuit onze thema’s worden de werkzaamheden voor een langere periode aangestuurd. Dit doen we op de volgende wijze: we formuleren een ambitie), we programmeren (de productplannen), we voeren uit (onze projecten) en we monitoren (evaluatie en jaarplan).

Wij werken vanuit zes thema’s. Dit zijn:

• Klimaat en Energie
  Het (transitie)thema is gericht op het aanjagen en ontwikkelen van initiatieven gericht op energieopwekking en energiebesparing. We kijken daarbij niet alleen naar de opbrengst in termen van Petajoules maar gaan steeds meer sturen op het terugdringen van de CO2-uitstoot. We vinden het belangrijk dat er draagvlak is voor de energietransitie en dat deze de komende jaren wordt versneld. Een belangrijk aandachtspunt zal zijn dat er een goede balans is tussen energieopwekking en de landschappelijke inpassing en de impact op de Friese biodiversiteit. In onze aanpak zullen we deze onderdelen altijd met elkaar verbinden. We ontwikkelen innovatieve projecten zoals de Energietuinen en agenderen onderwerpen zoals de inzet van waterstof. We zetten de komende jaren in op een breed gedragen Regionale Energiestrategie (RES) en gaan een actieve rol spelen in de uitvoeringsorganisatie. Samen met gemeenten, de Friese Energie alliantie en energie-initiatieven. We gaan ervan uit dat er de komende jaren een werkend CO2 handelsplatform zal zijn opgezet door de Natuur en Milieufederaties. We dragen projecten aan en ondersteunen deze waar mogelijk. De opgedane kennis gaan we breed onder de aandacht brengen via kenniscafe’s.

• Biodiversiteit en Natuur
  Uit een in 2020 uitgevoerde inventarisatie van de FMF bleek dat er in Fryslân vele initiatieven zijn om biodiversiteit te herstellen. Het blijkt dat veel Friezen nauw betrokken zijn bij de Friese natuur. Er zijn veel Friezen lid van een natuurorganisatie, van de BFVW en de kranten staan vol met artikelen over de achteruitgang van de Friese natuur. Het gaat gelukkig niet alleen maar slecht met de natuur. Er zijn ook lichtpuntjes, zoals het herstel van natuur in natuurgebieden. Waaruit blijkt dat het ook kan. Het is vooral een zaak van willen.

  In toenemende mate zoeken partijen elkaar op om gezamenlijk de Friese biodiversiteit te herstellen. Voorbeelden hiervan zijn Natuer mei de Mienskip, Kening (fan e Greide), Silence of the Bees en het Grutto Aanvalsplan. De inzet van de FMF is erop gericht om deze initiatieven te helpen: wij verbinden partijen en komen zelf met voorstellen. Ook koppelen we de natuuropgave met opgaven op het gebied van klimaat en energie, zoals in de veenweidegebieden. Komende jaren gaan we aan de slag met het provinciale biodiversiteitsherstelprogramma. Dit is voor ons het gezamenlijke vertrekpunt of toetssteen. Ook is de samenwerking met Natuer mei de Mienskip voor ons van belang: we koppelen dit met burgerinitiatieven. Ook zien we kansen op bedrijventerreinen en openbaar groen.

• Omgevingskwaliteit
  De Omgevingskwaliteit van Fryslân staat onder druk: woningbouw, energie en landbouw. Daardoor is het onbehagen van de Friezen over de achteruitgang van de kwaliteit van het landschap toegenomen. Het onderwerp “Landschapspijn” is nog steeds actueel. Komende jaren zullen er discussies plaatsvinden over onder meer de Lelylijn, wel of niet nieuwe woningen en waar en ontwikkeling van het agrarisch landschap. Ook de effecten van klimaatverandering zullen impact hebben op de leefbaarheid van Fryslân. Te denken valt aan hittestress in dorpen en steden. Bij dit transitiethema betrekken we onze aangesloten organisaties en de Friese burger. We geven hen een stem in de maatschappelijke en politieke arena. We komen zelf met voorstellen hoe je de omgevingskwaliteit kunt herstellen. We voeren waar mogelijk zelf projecten uit en ondersteunen lokale initiatieven. Een mooi voorbeeld hiervan is het programma Donkerte langs de Waddenkust of de zwerfafvalcampagne. We ontwikkelen met onze partners een samenhangende visie en aanpak die we gebruiken in discussies met de provincie, gemeenten en ondernemers. De Omgevingswet en het jaar van het Landschap zijn voor ons handvatten om de discussie te voeren. We helpen onze aangesloten organisaties bij de implementatie van de Omgevingswet.

• Landbouw en Voedsel
  In de provinciale landbouw brief van 2017 heeft de provincie het voornemen uitgesproken dat alle boeren in Fryslân natuurinclusief zouden werken in 2025. Om dat te kunnen bereiken is het van belang dat boeren die gaan overstappen gegarandeerd een duurzaam verdien model krijgen, ook op de lange termijn. Onze inzet de komende jaren zal er mede op gericht zijn dat er betaald gaat worden voor ecosysteemdiensten die de natuurinclusieve landbouw levert, zoals bijvoorbeeld het vastleggen van koolstof in de bodem, verminderde stikstofuitstoot, hoger waterpeil (in veengebieden), verbeterde grondwaterkwaliteit (door afname van onder andere kunstmest en bestrijdingsmiddelen), hogere biodiversiteit, etc. Het betalen voor ecosysteemdiensten ziet de FMF als een stap op weg naar een true costs economie, waarbij ook de impact op natuurlijk en sociaal kapitaal wordt berekend in de kostprijs. We ontwikkelen samen met (koploper)boeren verdienmodellen op het gebied van klimaat, energie, biodiversiteit, bodem en water en kortere ketens en delen deze kennis met anderen. Met onze publieksactiviteiten dragen we bij aan meer waardering van burgers voor de koploperboeren en de meerwaarde van hun producten.

  Afgelopen jaren stond bij een aantal programma’s zoals veenweide, natuurinclusieve landbouw en voedsel vooral in het teken van het experimenteren, uitvoeren van pilots en het ontwikkelen van kennis. De focus van de FMF zal komende jaren meer liggen op het aanjagen daarvan en het verbinden met thema’s als klimaat en energie.

  Onze inzet is de volgende:
  – We verbinden op gebiedsniveau natuur, landbouw, burgers en andere belangrijke stakeholders. We gaan met elkaar het gesprek aan en komen met voorstellen en oplossingen. We wisselen onderling kennis uit.
  – We zijn trekker van initiatieven die de gebiedsprojecten ondersteunen zoals het ontwikkelen van verdienmodellen voor boeren op het gebied van natuur, energie, klimaat en landschap.
  – We starten gebiedspilots op. Pakken deze integraal op, maar dragen deze over wanneer deze in de uitvoering komen.
  – We lobbyen en participeren in landelijke en provinciale overlegorganen, signaleren kansen en maken verbinding met de diverse programma’s.
  – We gebruiken onze communicatiekanalen om successen met elkaar te delen.

• Circulaire Economie & Duurzaam Leven
  Fryslân bruist van de kansen om groen herstel en de transitie naar een duurzame circulaire economie voor elkaar te krijgen. Samen met de Friese burgers. Enerzijds omdat de Friese burgers groot belang hechten aan de kwaliteit van hun leefomgeving, zich mee-verantwoordelijk voelen hiervoor en zich hiervoor inzetten via autonomie, zelfredzaamheid en samenwerkingsvormen. Anderzijds omdat de Friese burgers grote waarde toekennen aan natuur en landschap en rust en ruimte in Fryslân. Hier ligt dus een uitstekende basis om burgers actief aan de slag te krijgen met het verduurzamen van het eigen leven. Mensen kunnen makkelijker hun gedrag veranderen als de duurzame keuze aansluit bij hun dagelijkse gewoontes of wensen en dat is hier het geval. Het (transitie)thema Duurzaam Leven en Circulaire Econome zet in op het benutten van deze kans om de transitie naar een duurzamere samenleving te versnellen. De insteek daarbij is dat burgers goed in beweging te brengen, mits de boodschap hoopvol is en de handelingsperspectieven gevarieerd zijn en binnen het handelingsbereik liggen. Het thema jaagt Duurzaam Leven initiatieven aan, vergroot eigenaarschap op duurzaamheid en stimuleert de deeleconomie.

• Netwerk & Participatie
  Met slagkracht en draagvlak versnellen wij de duurzame transitie. Om dat mogelijk te maken zetten we vol in op de verbinding met natuur – en milieuorganisaties en met de Friese inwoners. We willen de spreekbuis zijn van alle organisaties in Fryslân die affiniteit hebben met natuur en milieu. Dat kunnen professionele organisaties zijn, maar ook vrijwilligersorganisaties die vaak lokaal opereren. Waar mogelijk zullen we deze samenwerking intensiveren. We zijn van mening dat bij de transitie naar een duurzame samenleving de lokale initiatieven een prominente plek gaan krijgen. Onze rol is erop gericht de initiatieven en (lokale) groepen te faciliteren, spreekbuis te zijn namens hen en agenda zettend bezig zijn. Onze ambitie is het aantal aangesloten organisaties en samenwerkingsverbanden te laten groeien. Wij zetten in op de binding met de Friese burger via onze communities en via nieuwe samenwerkingsvormen zoals de denktank Duurzame Denkers.