De vrijwillige koolstofmarkt: versnelling naar een duurzame samenleving
De vrijwillige koolstofmarkt: versnelling naar een duurzame samenleving
In Trouw van 26 februari doen Stephan Brandigt en Petra Lettink, voorzitter en directeur van Klimaatverbond Nederland, een oproep om een falend klimaatbeleid en extra uitstoot van CO2 niet te legitimeren door (vrijwillige) CO2-compensatie. Daarbij verwijzen ze naar projecten rond veen(weide) en aanplant van bossen voor natuurontwikkeling. De Natuur en Milieufederaties staan achter deze oproep. Er zijn echter nog wel wat aanvullingen daarbij te maken. Het opiniestuk toont zich kritisch over het gebruik van koolstofcertificaten voor het stimuleren van maatregelen die leiden tot CO2-emissiereductie of koolstofvastlegging. Als strekking van het verhaal zou kunnen worden gelezen dat klimaatbeleid te belangrijk is om aan de markt over te laten en dus thuis hoort bij de overheid die de maatregelen faciliteert of desnoods dwingend oplegt. Ook betogen de auteurs dat het systeem van koolstofcertificaten kan leiden tot extra emissies bij de kopers van de certificaten. Zij zouden ermee het recht krijgen om extra CO2 uit te stoten. Op beide punten reageren we graag als volgt.
Ook wij zouden graag zien dat er een strakke lijn loopt van een klimaatvisie (decarbonisering van de Nederlandse economie rond 2050) naar klimaatdoelen per sector en concrete beleidsinstrumenten met voldoende grote geldpotten om deze te faciliteren en regelgeving als stok achter de deur. We wijzen onze gesprekspartners bij overheden hier ook steeds op. Tegelijkertijd zien we dat de werkelijkheid weerbarstig is. Die geldpotten zijn er (nog) niet in voldoende mate en in de politiek is er (nog) geen meerderheid te vinden voor stringentere wetgeving. Als Natuur en Milieufederatie willen we desondanks wel de transitie naar een klimaatneutrale samenleving versnellen. Om dat te kunnen bereiken, zoeken we alternatieve bronnen, bijvoorbeeld via de markt, om op z’n minst tijd te winnen en om partijen te stimuleren met de klimaataanpak aan de slag te gaan. Maatregelen die hopelijk op termijn via overheidsbeleid worden gestimuleerd, halen we in de tijd naar voren. We kunnen hiermee zomaar tien à vijftien jaar pure klimaatwinst boeken. Wij zitten momenteel aan tafel met boeren die graag in actie komen, bijvoorbeeld via grondwaterpeilverhoging in hun veenweidepercelen, maar ook hun rekeningen moeten betalen. Zij verwelkomen daarom de vrijwillige koolstofmarkt. Eindelijk kunnen ze actief aan het werk voor een duurzamer landbouwbedrijf met een goede inkomenscompensatie. Natuurbeheer en CO2 vastlegging wordt zo een nieuw product voor deze boeren, om voor en van te leven. Vrijwillige CO2-compensatie geeft hen de mogelijkheid om de overstap te kunnen maken naar een klimaatvriendelijkere manier van werken.
Wij delen de zorg van de auteurs niet dat uitgifte van koolstofcertificaten leidt tot extra uitstoot elders in Nederland. We merken dat de kopers van deze certificaten al flink bezig zijn om hun eigen CO2-uitstoot te reduceren. Reducties die zij niet kunnen nemen, reduceren zij via de vrijwillige koolstofmarkt. Zonder een systeem van vrijwillige koolstofcertificaten zou de CO2-besparing op dit moment niet tot stand zijn gekomen. Om de reducties daadwerkelijk te kunnen garanderen, werken wij nauw samen met Stichting Nationale Koolstofmarkt (SNK) die de certificaten uitgeeft en controleert. Certificaten van SNK kunnen alleen worden gebruikt door organisaties die zich vrijwillig inspannen voor emissiereductie, niet ter vervanging van eigen verplichtingen. Daarnaast investeren we alleen in lokale projecten in Nederland zodat het voor iedereen duidelijk en navolgbaar is wat er met de CO2-certificaten gebeurt.
Een mooi voorbeeld hiervan is het eerste project op het gebied van vrijwillige CO2-reductie in Nederland wat vorig jaar opgeleverd werd. Boer Sjoerd Miedema uit Haskerdijken in Friesland heeft de grondwaterstand van zijn eigen grond vrijwillig verhoogd. Daarvoor kreeg hij CO2-certificaten die werden aangekocht door onder meer een palletverpakkingsbedrijf. Dit bedrijf had in zijn eigen bedrijf alles gedaan aan de CO2-reductie wat mogelijk was. De resterende CO2-emissies in zijn bedrijf wilden zij ook compenseren vanwege de maatschappelijke verantwoordelijkheid die het bedrijf heeft. Het bedrijf heeft de certificaten van de boer gekocht waarmee het grondwaterpeil in het veen omhoog gezet kon worden, de natuur wordt verbeterd en CO2 wordt vastgelegd. En dit alles door een onafhankelijk, erkende controle conform de regels van SNK. Een win-win voor beide partijen en een goed voorbeeld hoe we om willen gaan met de transitie naar een duurzame samenleving.
Door deze en vele andere projecten op het gebied van de vrijwillige koolstofmarkt willen we CO2-besparingen versnellen. Dat neemt niet weg dat anderen – zoals overheden – ook zeker hun verantwoordelijkheid moeten nemen en ook alles in het werk moeten zetten om een samenleving waar we niet afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen met rasse schreden dichterbij te brengen.
Hans van der Werf
Directeur van de Friese Milieu Federatie
Klik hier voor meer informatie over het PlatformCO2neutraal.