FMF

Zoeken

Transformeer je Dak in een Levendig Ecosysteem

Transformeer je Dak in een Levendig Ecosysteem

*Dit artikel is geschreven door: Ebrina van der Bijl, duurzaamthuis.nl

Tegenwoordig dient het dak op ons huis niet alleen meer als bescherming tegen regen en kou. Door gebrek aan ruimte en een toenemende behoefte aan een gezond milieu, moeten we creatief denken. Wanneer we onze daken anders inrichten, kunnen we onze directe woonomgeving beter aanpassen aan de veranderende weersomstandigheden en energiebehoeften. Het opwekken van energie met zonnepanelen op het dak is daar een goed voorbeeld van. Maar we kunnen onze daken nog efficiënter inzetten. Door je dak bijvoorbeeld te beplanten, help je mee aan een gezonder ecosysteem. Laten we eens verder inzoomen op de mogelijkheden om ons dak beter te benutten.

 

Dakfuncties in Kaart gebracht

Om de verschillende functies van de daken beter in kaart te brengen is een kleurlabel toegekend. Deze kleurindeling wordt praktisch beschreven en toegepast door het Nationaal Dakenplan, een coalitie van partners die het potentieel van het dak willen benutten. Zo staan gele daken in het teken van duurzame energieopwekking, vaak met zonnepanelen of windmolens, waardoor ze bijdragen aan een milieuvriendelijkere toekomst. Groene daken brengen juist natuurlijke elementen naar stedelijke omgevingen door het integreren van begroeiing. Variërend van eenvoudige sedum- of grasdaken (extensieve groendaken) tot complexere systemen met struiken en bomen (intensieve groendaken). Blauwe daken, ofwel retentiedaken, zijn specifiek ontworpen om regenwater op te vangen en te beheren, wat essentieel is voor waterbeheersing in steden en dicht bebouwde gebieden. Rode daken tot slot, zijn gericht op gebruiksfuncties, zoals dakterrassen of recreatiegebieden, waardoor ze een leefbare en aangename ruimte creëren bovenop gebouwen.

 

 

Gele Daken voor Duurzame Energie

In een groene stad in Friesland, maar ook in de wijken en dorpen eromheen zien we momenteel vooral ´gele daken´. De meeste huizen zijn immers uitgerust met zonnepanelen, een heel mooi begin van een duurzame woning. Alternatieven voor zonnepanelen zijn een kleine windmolen op je dak of een zonneboiler. Deze systemen zijn in de meeste gevallen alleen net wat minder effectief dan gewone zonnepanelen. Enkele praktische tips voor zonnepanelen installeren bij jou thuis op basis van onze ervaringen:

  • Vergelijk altijd meerdere offertes en let op de verhouding tussen kosten, energieopbrengst en garantie. Het gaat erom dat je zonnepanelen professioneel worden geïnstalleerd en zo lang mogelijk meegaan, met zo veel mogelijk energie tegenover zo min mogelijk kosten.
  • Maak van tevoren heldere afspraken over de verwachte opbrengsten en meet dit ook. Zonnepanelen kunnen met het transport en tijdens de installatie beschadigen, waardoor je vanaf dag 1 al een lagere productie kan hebben.
  • Je zou niet meer dan 10-50% van tevoren hoeven te betalen. Verzeker jezelf ervan dat er geen onverwachte meerkosten volgen en dat het offertebedrag definitief is. Betaal digitaal, zodat er later geen gedoe over geld kan ontstaan.

Gezond Ecosysteem door Groendak

Wil je nog meer rendement halen uit je zonnepanelen? Laat dan een groen dak aanleggen. Doordat de planten op een daktuin de panelen wat afkoelen, wordt het rendement vergroot en verhoogt dit de opbrengst! Heb je nog geen zonnepanelen en overweeg je een groen dak? Dan is het in dat geval beter om eerst het groendak aan te leggen, en pas daarna de zonnepanelen.

Maar de impact van een groendak gaat verder. Door je dak te laten begroeien met inheemse planten, vormt een essentiële habitat voor planten en dieren die het in de huidige omgeving zwaar hebben. Door het aanleggen van natuurvriendelijke daken op onze huizen kunnen we een significante bijdrage leveren aan de biodiversiteit. Een dak ontwerp dat aansluit op de lokale natuur helpt mee aan het creëren van een gezond ecosysteem. En dat is ook in het belang voor ons eigen welzijn. Planten en grassen op een groendak filteren de lucht en vangen fijnstof op. Daarnaast heeft een daktuin door de isolerende laag een positief effect op het binnenklimaat. Je huis blijft in de zomer een paar graden koeler en in de winter houdt de warmte iets beter vast. Tot slot helpen het substraat en de wortels van de planten het regenwater te absorberen waardoor het rioolsysteem minder wordt belast.

Heb je al zin om te beginnen aan een groen dak in Friesland? Laat je, voordat je aan de slag gaat, goed informeren. Uit onze tips voor het aanleggen van een groen dak willen we in ieder geval deze meegeven:

  • Kijk of de helling van je dak geschikt is. De voorkeur gaat uit naar een plat tot licht hellend dak tot 25 graden.
  • Laat vooraf je dakconstructie beoordelen. Dat doe je door een expert een dakinspectie te laten maken. Die berekend of je dak het gewicht van een groendak aan kan. Een gemiddeld lichtgewicht sedumdak weegt ongeveer 50 kilo per vierkante meter, maar andere reguliere groendaken wegen meer, zo tussen de 70 en 200 kg.
  • Google je gemeente even om te kijken of er een lokale subsidie is voor groene daken.
  • Ga voor Sedum. Mos en gras waaien te snel weg in het Nederlandse klimaat. En gras vergt te veel aarde, wat het geheel al snel te zwaar maakt voor je dak.

Blauwe daken tegen overstromingen

Zowel een groen dak als een blauw dak helpen het regenwater beter af te voeren om de druk op het afvoersysteem te verminderen. Toch is er een verschil. En dat verschil heeft te maken met de hoeveelheid water dat kan worden opgenomen door het dak. Bij een groendak kan het substraat en de planten zelf behoorlijk wat hemelwater opslaan, maar wanneer deze verzadigd zijn, loopt het water alsnog weg. Een blauw dak daarentegen is ontworpen om water op te vangen waardoor het ook een bufferfunctie heeft. Met deze bufferfunctie zorg je, naast het opbouwen van een watervoorraad voor je planten of het doorspoelen van de wc, ook voor een lagere temperatuur in huis op hete dagen. Elk groen dak werkt dus altijd als blauw dak, maar niet elk blauw dak is een groen dak. Vandaar dat een groendak ook vaak een blauwgroendak wordt genoemd. Zelf kun je ook praktisch aan de slag en het regenwater van je dak opvangen en benutten:

  • Schaf een regenton aan en koppel je regenwaterafvoer hieraan. In veel gemeenten is ook een subsidie voor het afkoppelen van regenwater.
  • Als je echt een stap verder wilt gaan kan je het water van je dak ook opslaan in een drainagesysteem in je tuin.

Meer Ruimte met Rode Daken

Tot slot zorgen de zogenaamde ´rode daken´ voor extra ruimte in een stedelijke omgeving. Je herkent ze als dakterrassen of recreatieve daktuinen. Zo´n rood dak wordt vooral interessant in een groene stad wanneer je deze combineert met een van de andere dak functies. Collectieve stadstuinen op een dakterras waar je ook koffie kunt drinken bijvoorbeeld. Wil je ook een groen huis in Friesland met een multifunctioneel dak? Vraag dan eerst even bij de gemeente na welke vergunningen je nodig hebt, en of je plan gesteund kan worden met subsidies.

Conclusie

Daken kunnen dus slimmer worden ingezet. Door een eigen ecosysteem op je huis te creëren help je onder meer overstromingen tegen te gaan, de biodiversiteit te versterken en je binnenklimaat te verbeteren. Zonnepanelen installeren is een mooi begin en groendaken vormen een interessante aanvulling. Blauwdaken zijn steeds toegankelijker voor jou als woningeigenaar en is een gouden combinatie met een groendak. Voor grotere gebouwen, naast de groen-blauwdak combinatie, voegen rode daken een extra dimensie toe door recreatieve ruimtes te bieden. Deze combinatie van verschillende dak functies illustreert hoe creatief ruimtegebruik en milieubewustzijn hand in hand kunnen gaan, wat resulteert in een leefbaarder en groenere stedelijke omgeving.