Programma Donkerte van de Wadden krijgt vorm
Programma Donkerte van de Wadden krijgt vorm
Ook online kunnen we samen met de milieufederaties van Groningen, van Noord-Holland en onze Partners een Programma Donkerte van de Wadden neerzetten. Dat is de conclusie na een half jaar hard werken in onzekere tijden. Tijd voor een korte terugblik.
Het Programma Donkerte van de Wadden bestaat uit verschillende projecten, die variëren van thema’s als lichtvervuiling, het duister beleven, nachtnatuur ondersteunen tot bewustwording bij inwoners en toeristen. Langs de hele Waddenkust, op Waddeneilanden en in het Dark Sky Park Lauwersmeer gaan we de komende 3 jaar aan de slag met de duisternis als kernkwaliteit van het Werelderfgoed Waddenzee.
De FMF doet mee met de volgende projecten: ‘Nacht van het Wad’; ‘Wad een Nachtleven!’ en ‘Productontwikkeling voor Ondernemers’. Zoals de naam al doet vermoeden is ‘Nacht van het Wad’ het kleine zusje van ‘Nacht van de Nacht’ het jaarlijkse programma van nachtelijke activiteiten van de landelijke milieufederatie, waarin aandacht wordt gevraagd voor lichtvervuiling en het belang van het duister voor mens en natuur.
Nacht van het Wad. Lancering huisstijl en planetariumshow
De ‘Nacht van het Wad’ vind plaats in het Waddengebied en zal vier keer per jaar worden georganiseerd rondom de wisseling van de seizoenen, wanneer aan de sterrenhemel bepaalde sterren of planeten te zien zijn. Vanwege corona ging de eerste Nacht van het Wad op 21 december 2020 online en misschien juist daarom hadden bezoekers een bijzondere nachtbeleving. Ondanks dat het buiten bewolkt was kon je de sterrenhemel boven de Wadden bewonderen. Een digitaal programma liet de sterrenhemel van dat moment zien. Een bijzondere ervaring. Ook werd de nieuwe huisstijl van de Nacht van het Wad gelanceerd. Hier zullen jullie in het komende jaar nog meer van gaan zien. Tot slot wijzen we op de prachtige locatie van de Theaterkerk Nes met op de achtergrond levensgroot de Nachtwacht van Rembrandt. Een fotoproductie met mensen van nu in de kostuums van toen. In de toekomst hopen we vanuit hier een Nachtmars te organiseren o.a. over de Waddendijk om ons Werelderfgoed Waddenzee in de nacht te beleven.
Wad een Nachtleven! van start bij Waddenherberg The Friezinn en Lautatún Wier in Waadhoeke Prins Bernard Cultuurfonds steunt met €5.000,- een nachttuin met sterrentafel in Wier.
Nachtnatuur ontdekken en beleven staat centraal in het project ‘Wad een Nachtleven!’. In de nacht komen veel dieren en planten tot leven. Donker is voor deze ‘nachtbrakers’ een levensvoorwaarde. Toch is het bestaan van deze bijzondere dieren en planten niet of nauwelijks bekend bij mensen en weten slechts weinigen hoe belangrijk het donker van de nacht is voor deze diersoorten. Nachtsoorten hebben het in aantallen en variatie moeilijk door de oprukkende lichtvervuiling.
In ‘Wad een Nachtleven!’ willen we de biodiversiteit van nachtflora- en fauna weer laten toenemen door bewustwording en aanpak van lichtvervuiling en door dieren van de nacht te ondersteunen met de aanleg van nachttuinen. In een nachttuin is het goed toeven voor nachtdieren, doordat hier het juiste voedsel is te vinden voor bijvoorbeeld nachtvlinders en er onderkomens zijn voor nachtdieren, zoals de vleermuis of uil. Én in een nachttuin kunnen inwoners en toeristen de nachtnatuur en sterrenhemel komen beleven. Met nachtexcursies onder professionele leiding en met informatie over de aanwezige nachtnatuur maken we hen bewust van de pracht en het belang van de nacht. Samen met lokale toeristische ondernemers en andere lokale partijen zetten we ons in om deze zogenaamde nachtnatuur-belevingslocaties te realiseren. In 2020-2021 willen we 4 pilots in gemeente Waadhoeke realiseren en in 2022-2023 willen we in de rest van Fryslân en de provincies Groningen en Noord-Holland aan de slag. In het najaar van 2020 hebben we twee partijen in Waadhoeke bereid gevonden om samen een nachttuin te realiseren.
Lautatún in Wier
De eerste locatie is de Lautatún in Wier, waar de vrijwilligers van Stichting Freonen fan Terp & Tsjerke Wier zelf al aan de slag waren met het realiseren van een nachttuin. Door het bundelen van krachten kunnen zij nu de laatste fase van hun project: het plaatsen van een sterrentafel realiseren en wordt de tuin verrijkt met een nachttuin gericht op de lokale nachtnatuur waaronder verschillende uilensoorten. De sterrentafel toont de sterrenhemel van het moment en kan tijdens excursies ingezet worden om te leren navigeren op de sterren, zoals vroeger de zeelui en de trekvogels nog altijd doen. We zijn van start gegaan met de extra fondswerving voor dit project en zijn blij dat het Prins Bernard Cultuurfonds inmiddels €5.000,- heeft toegezegd. Dit voorjaar hopen we van start te gaan in samenwerking met docenten en studenten van het Nordwin College in Leeuwarden. Zij gaan een tuinontwerp maken passend bij de omgeving en afgestemd op de aanwezige nachtnatuur en gaan ondersteunen bij de aanleg. We hebben er zin in!
http://www.ioannistheatertsjerkewier.nl/de-stjerrebult/
Foto: De nachtelijke sterrenhemel wordt afgebeeld op de Sterrentafel.
Waddenherberg The Friezinn in Westhoek
De eigenaar van de nieuwe onderneming Waddenherberg The Friezinn in Westhoek richt zich op de duurzame toerist en wil de Waddenregio laten beleven door smaak en natuur. Zo komen de gerechten op de menukaart uit de streek en hebben ze een link met de Wadden. Verder wil hij de prachtige natuur aan de voet van de Waddendijk tonen. Op het nog in te richten kampeerterrein voor kleine camperbusjes – prototype VW volkswagen kampeerbusje – willen we een nachttuin aanleggen. De studenten van het Nordwin College zijn hier aan de slag gegaan met verschillende schetsen voor het ontwerp van het terrein met speciale aandacht voor het behoud van het donker, het planten van nachtnatuur en plaatsen van dierenonderkomens. Op dit moment wordt hard gewerkt aan het definitieve ontwerp van de nachttuin.
Foto: Douwe Gerlof Heeringa, eigenaar Waddenherberg en studenten Nordwin College
Productontwikkeling voor Ondernemers
In samenwerking met de milieufederaties van Groningen en Noord-Holland willen we toeristische ondernemers in het Waddengebied ondersteunen, die zich willen inzetten voor het duister als kernkwaliteit van het Werelderfgoed Waddenzee. In 2021 zullen we bij 3 verschillende ondernemers in Noord-Holland, Fryslân en Groningen een lichtscan laten uitvoeren. Dit houdt in dat een professional in duurzame verlichting deze ondernemers van een advies gaat voorzien. Tijdens een nachtschouw zal hij advies geven over hoe je de verlichting optimaal afstemt op de omgeving en daarbij zoveel mogelijk rekening houdt met de omringende nachtnatuur. We weten bijvoorbeeld dat grote, felle lichtbronnen de nachtdieren verstoren. Door lichthinder terug te brengen in het Waddengebied willen we een zo optimaal mogelijke leefomgeving creëren voor dier én mens. Tijdens de regiobijeenkomsten ‘Wad ’n Stroom’ van Visit Wadden in maart voor lokale, toeristische ondernemers uit Fryslân, Groningen en Noord-Holland zullen we meer vertellen over het Programma Donkerte van de Wadden en de eerste uitkomsten van de nachtschouw.
In Fryslân zal Landalpark Esonstad aan het Lauwersmeer een lichtscan laten uitvoeren. Dichtbij Nationaal Park én Dark Sky Park Lauwersmeer weet de duurzame toerist Esonstad goed te vinden en general manager Jan ten Hoor is zich terdege bewust van het belang van de natuur en de donkerte van de nacht. Esonstad heeft al plannen om de 20 jaar oude buitenverlichting te verduurzamen en dat komt nu mooi samen. In het kader van het bijenpact wordt komend jaar ook een bloemenweide aangelegd en hier ziet Ten Hoor kansen om ook de nachtnatuur te versterken, de zogenaamde nachtvlinders. We zien uit naar onze toekomstige samenwerking.
Foto: General Manager Landal Esonstad Jan ten Hoor en Hoofd technische dienst Remco Otter