Opmars otters in Fryslân, bevers in aantocht?
14 januari 2013
Opmars otters in Fryslân, bevers in aantocht?
De afgelopen weken is, dankzij oplettend speurwerk van diverse mensen, duidelijk geworden dat de otter bezig is met een opmars in Fryslân. Op diverse plaatsen werden sporen van dit waterdier aangetroffen en er vond zelfs een onverwachte ontmoeting plaats met een 7-jarige jongen uit Lemmer. Daarnaast wordt de bever binnenkort in Fryslân verwacht.
De afgelopen periode ontving It Fryske Gea diverse meldingen van waarnemingen betreffende otters. Zo werden in het natuurgebied het Easterskar ten zuiden van Heerenveen op vijf plekken langs het kanaal en waterplassen otterspraints en/of sporen aangetroffen door Sip Veenstra en Ronald Kuindersma.
In Nationaal Park de Alde Feanen hebben camerabeelden aangetoond dat daar op dit moment op tenminste twee plekken jonge otters aanwezig zijn. Uit sporen blijkt dat de nieuw aangelegde kanoduikers onder de Bolderendyk en de Feantersdyk door otters worden gebruikt. En begin januari had Gjalt Willem Bosma uit Lemmer (7 jaar) het geluk een otter te zien terwijl hij met zijn vader aan het vissen was in de visvijver bij de zandwinput bij Garyp. Uiteraard schrok hij van de onverwachte ontmoeting!
Op 8 januari troffen Jacob Hanenburg van Staatsbosbeheer en Harry Bosma van Wetterskip Fryslân spraints aan bij de Leijen en de Burgumermar.
Verder werden langs de Kromme Iel, de Ryptsjerksterfeart en in de Fabriekspoel langs de Ryd, werden in de afgelopen maanden al sporen gevonden door Addy de Jongh, Tjibbe de Jong en Harry Bosma. Laatstgenoemde ontdekte begin januari dat de otter zijn opmars naar het noordoosten doorzet. Op diverse plaatsen in het natuurgebied de Bouwepet nabij Gytsjerk werden door hem oude en verse otterspraints aangetroffen. De spraints zijn verzameld en naar Alterra gestuurd, waar men er mogelijk DNA uit kan halen om te kijken om hoeveel en welke dieren het gaat.
Hieruit blijkt dat onze waterrijke Provincie Fryslân klaar ligt voor dit uitgesproken waterdier. Ook blijken diverse aangelegde faunapassagevoorzieningen te werken, alhoewel het verkeer nog altijd het grootste risico vormt voor deze ondernemende dieren. De barrière tussen de Grutte Wielen en de Bouwepet in de vorm van de Westerdyk is momenteel bijvoorbeeld nog een groot knelpunt.
Bevers
Ook met de bever blijkt het goed te gaan in Nederland, sinds de herintroductie in 1988 in de Biesbosch. De populatie wordt momenteel geschat op zo’n 600 dieren en is nog altijd groeiende. Vreemd genoeg heeft dit uitgesproken waterbeest Fryslân nog niet ontdekt voor zover bekend. Dichtstbijzijnde plekken waar de soort het al goed doet zijn het Hunzedal in Drenthe en het Zuidlaardermeer in Groningen. Het ligt dan ook in de lijn der verwachting dat dit ondernemende dier binnenkort ook Fryslân zal ontdekken. Via waterlopen als het Koningsdiep, de Tjonger en de Lende zal de bever op zoek gaan naar grote aaneengesloten moerasgebieden met veel water en veel (jonge) bomen zoals wilgen, populieren, berk en els. In Fryslân kan hij deze gebieden vinden in bijvoorbeeld de natuurgebieden Lendevallei, Rottige Meenthe, Easterskar, Deelen, Alde Feanen en Bûtenfjild. Om hier te komen kan het dier dezelfde routes volgen als de otter die hem al is voorgegaan!
De bever heeft een grote invloed op zijn eigen leefomgeving. Doordat hij bomen omknaagt, ontstaat een opener en gevarieerder landschap.
Een belangrijk aandachtspunt is het feit dat de bever door het aanleggen van dammen de lokale waterhuishouding kan beïnvloeden. Het is belangrijk om als natuur- en waterbeheerders nu alvast na te denken over eventuele gevolgen die dit met zich mee kan brengen.