Nacht van de Nacht, Gerben aan het woord over lichtvervuiling.

22 oktober 2014

Nacht van de Nacht, Gerben aan het woord over lichtvervuiling.

Nog geen donkere nacht na tien jaar actie

Theo Klein | Friesch Dagblad
Leeuwarden | Al tien jaar vraagt de Friese Milieu Federatie (FMF) met de Nacht van de Nacht aandacht voor de gevolgen van lichtvervuiling.

De nachten zijn in dat decennium niet donkerder geworden, erkent Gerben Bergstra van de FMF. Maar zonder die nacht, dit jaar van 25 op 26 oktober, zou er nog meer kunstlicht de duisternis hebben verdreven, denkt hij. ,,Zeker overheden hebben meer oog gekregen voor de schaduwzijde van te veel licht. Natuurlijk is straatverlichting nodig voor de veiligheid. Maar waarom moet dat licht niet alleen op de weg schijnen maar ook naar boven stralen waar geen mens er wat aan heeft? Bij de aanschaf van vervangende verlichting houden gemeentes daar meer rekening mee.”

Straatverlichting, schijnwerpers op monumentale panden en vooral kasverlichting ontnemen ons niet alleen het zicht op de sterrenhemel. Het is volgens Bergstra ook slecht voor mens en dier. ,,Het bekendste voorbeeld is de desoriëntatie van trekvogels door het vele kunstlicht. Maar ook weidevogels zoeken een broedplek zo ver mogelijk van kunstlicht vandaan. Voor mensen kan het een verstoring van het slaapritme betekenen. Zeker in stedelijke gebieden wordt het steeds lastiger met gewone gordijnen het vele straatlicht buiten te houden.”

Met de komst van led-verlichting vervalt het argument dat al die brandende lampen ook veel geld kosten. ,Klopt”, zegt Bergsma. ,,Sterker nog, je ziet ook dat steeds meer mensen hun tuin verlichten met led-lampen op zonne-energie. Aan de ene kant heel duurzaam natuurlijk, maar niet bevorderlijk voor een donkere nacht.”

Dat de landelijke actie, tien jaar geleden opgezet vanuit de Friese Milieu Federatie, niet heeft gezorgd voor donkere nachten, is voor deFMFgeen reden ermee te stoppen. Bergsma: ,,Het onderwerp is er door ons op de agenda gezet. De komende jaren zoeken we in Fryslân met de Nacht ook aansluiting bij andere projecten, bijvoorbeeld rond Kulturele Haadstêd 2018. Zo bereik je een ander publiek. Verder wordt het lichtprobleem op andere manieren aangepakt. Zo wordt er in het najaar een lichthinderconvenant getekend voor de noordelijke provincies. Daarin worden afspraken vastgelegd over lichtuitstoot van melkveestallen.”

Ook op verlichtingsgebied zijn er volgens Bergstra interessante ontwikkelingen. ,,Uit onderzoek blijkt dat groen licht minder verstorend voor nachtdieren en vogels is dan het oranje-gele dat nu vooral gebruikt wordt. Je ziet nu ook op diverse plekkengroene lampen opduiken bij bijvoorbeeld bedrijventerreinen. Of je met groen licht de sterrenhemel beter kunt zien durf ik echter niet te zeggen.”

Net als voorgaande jaren worden er tijdens de Nacht van de Nacht op diverse plekken in Fryslân allerlei activiteiten georganiseerd die de schoonheid van echte duisternis benadrukken. Zo zijn er bijvoorbeeld nachtwandelingen en -vaartochten, sterren kijken, een vossenjacht door Leeuwarden en diverse lezingen. Ook wordt op veel plaatsen de verlichting van gebouwen, wegen en landmarks gedoofd.