Kansen voor circulaire samenleving nog onvoldoende benut

4 september 2024

Kansen voor circulaire samenleving nog onvoldoende benut

Ondanks alle plannen van de overheid neemt het grondstof- en materiaalgebruik de laatste jaren alleen maar toe in Nederland. Een circulaire economie staat verder weg dan ooit. Dat blijkt uit het vandaag verschenen rapport ‘Voortgang in de circulaire economie’ van Planbureau van de Leefomgeving (PBL).

De Nederlandse regering stelde in 2016 het doel om in 2030 het gebruik van grondstoffen met de helft terug te brengen. Maar of we dat gaan halen, is maar zeer de vraag. “We zien dat het materiaal- en grondstofgebruik juist na de dip door corona weer toeneemt”, laat Marko Hekkert, directeur van het PBL aan de NRC weten. Terwijl het minderen van gebruik van materialen en grondstoffen zo belangrijk is voor onze planeet, want onze natuurlijke hulpbronnen raken snel uitgeput en afval stapelt zich alleen maar op. Ook het PBL vindt het verminderen van grondstofgebruik essentieel: “Het spaart het milieu, is beter voor het klimaat en maakt ons land minder afhankelijk van import”, aldus het PBL.

Levensduurverlenging

Tegelijkertijd laat het rapport zien dat recycling van materialen niet meer voldoende is om het gebruik te minderen. “Minstens zo belangrijk is een bredere aanpak om het grondstofgebruik te beperken: door slimmer en circulair productontwerp, door levensduurverlenging van producten via reparatie en hergebruik én door een vermindering van de vraag naar producten”, stelt het PBL. Bovendien is er meer en beter beleid nodig om een circulaire economie van de grond te krijgen.

Kracht van de samenleving

“De echte kracht en energie voor verandering liggen bij de mensen zelf, in de beweging van onderop,” legt Programmaleider Circulaire Samenleving Tess Schram uit. “Lokale gemeenschappen zijn de motor van de transitie naar een circulaire samenleving. Initiatieven zoals Repair Cafés, deelschuren en gezamenlijke voedselprojecten laten zien dat de wil om duurzamer te leven volop aanwezig is.”

Drempels omlaag

Tess Schram vervolgt: “Om deze initiatieven succesvol te laten zijn, moeten we de drempels verlagen. Dit doen we door een sterke burgerbeweging te creëren, omdat daar de energie en kracht voor verandering liggen. Mensen zijn sneller geneigd hun gedrag aan te passen wanneer ze zien dat anderen dat ook doen. Het veranderen van de sociale norm is daarom onmisbaar voor de circulaire transitie. Door deze initiatieven te ondersteunen, versterken en verbinden, kunnen we een beweging creëren die niet alleen inspireert, maar ook de norm verandert. Helaas ontbreekt op dit moment structurele ondersteuning van deze initiatieven vanuit de overheid, terwijl zij cruciaal zijn voor een duurzame toekomst.”

Binnen handbereik

Als Natuur en Milieufederaties stimuleren we de circulaire beweging in de samenleving. Door circulaire initiatieven voor delen, lenen, en repareren laagdrempelig en toegankelijk te maken, zorgen we ervoor dat duurzame keuzes voor iedereen binnen handbereik zijn.