Investeren in collectieve verwaarding van koolstofvastlegging

11 november 2024

SABE project Blijvend Grasland en CarbonCoop slaan de handen in een

Ondernemers uit Fryslân en Overijsel werkten hierbij samen met de Friese Milieu Federatie (FMF), Natuur en Milieu Overijssel (NMO), BoerenNatuur Fryslân (BNF) en het gebiedscollectief de Noardlike Fryske Wâlden (NFW).  Tijdens een  feestelijke bijeenkomst was dit de bekroning van een gezamenlijke zoektocht van ondernemers en betrokken organisaties om d.m.v. vrijwillige CO₂ certificaten  boeren te belonen voor hun duurzaamheidsbijdrage.

Dit project richt zich op het behoud van blijvend grasland en deelnemers verplichten zich om hun graslandpercelen minimaal 10 jaar niet bewerken met de intentie om dat na die periode ook niet te doen. Naast het opdoen van kennis rondom het behoud van blijvend grasland ligt de focus ook op het gezamenlijk ontwikkelen van een concreet verdienmodel voor het vermarkten van koolstofvastlegging in de bodem via certificaten. Het niet bewerken van grond voorkomt CO₂ uitstoot en levert een positieve bijdrage aan de bodembiodiversiteit en de waterhuishouding.

Werkwijze

Verwaarding van CO₂ opslag in de bodem via vrijwillige certificaten is een vrij complex en kostbaar proces en vaak moeilijk te realiseren als individuele ondernemer.  Vandaar dat d.m.v. een collectieve aanpak kosten en inspanningen verlaagd kunnen worden en ondernemers makkelijker kunnen instappen en hun inspanningen makkelijker  op waarde kunnen zetten. Het certificeringproces is geborgd via  de Stichting Nationale Koolstofmarkt (SNK). Deze organisatie hanteert hierbij vastomlijnde procedures voor het opstellen van een projectplan en staat garant voor de toegevoegde waarde en kwaliteit van uit gegeven koolstofcertificaten.

De huidige methodiek (methodedocument blijvend grasland) is gestoeld op het belonen van CO2-vastlegging in de toekomst terwijl reeds gerealiseerde vastlegging niet kan worden verwaard. Dit maakt dat de methode vooral interessant is voor gronden met een laag OS gehalte. Hierdoor is de methode voor extensieve graslandregio’s op met name zandgrond minder interessant. In het kader van het huidig project vind er binnen een groep van deelnemers een nulmeting plaats van de huidig koolstof opslag in de bodem en wordt d.m.v. een rekentool de potentiele koolstof vastlegging voor de komende tien jaar ingeschat. De bundel van percelen binnen een collectief wordt via een bemiddelende partij in de markt gezet. Deelnemers kunnen deels een voorschot ontvangen op jaarlijks basis (5% van potentiële inkomsten) terwijl aan het eind van de projectcyclus (10 jaar) een eindbetaling volgt.

CarbonCoop

Carbon Coöp is een coöperatie van melkveehouders en akkerbouwers met als doel het verwaarden van zowel  CO₂ vastlegging én reductie van CO₂ uitstoot tijdens het  productieprocess. Deze cooperatie beoogd ook om d.m.v. verbeterde  samenwerking tussen melkveehouders en akkerbouwers binnen een gesloten keten de ecologisch impact  van voedselproducten te verlagen en op waarde te zetten via CO₂ certificaten.

Duurzame samenwerking

Vanuit de betrokken organisaties binnen het project werd  besloten om via een samenwerking met CarbonCoop de continuiteit van het project te waarborgen. Hiertoe vonden begin 2024  verkennende gesprekken met CarbonCoop plaats waarbij Platform CO₂ Neutraal als kennismakelaar en verbindende partij het proces ondersteunde. Door samenwerking met  CarbonCoop konden kennis en krachten worden gebundeld en tevens haakte een aantal nieuwe CarbonCoop-leden aan de groep van ordernemers binnen het project Blijvend Grasland.

Het project initiatief Blijvend Grasland komt dit jaar ten einde maar het graslandbeheer en monitoring en verwaarding begint net en loop minimaal 10 jaar door. Door aansluiting bij CarbonCoop te zoeken is verdere ondersteuning gewaarborgd omdat CarbonCoop vanaf nu voor de gehele groep, de monitoring en verwaarding voor zijn rekening neemt.

Het bijbehooorden projectplan wordt in de komende periode, ter validatie, ingediend bij SNK (Stichting Nationale Koolstofbank) onder de naam van CarbonCoop.

Impact

Binnen het project hebben 12 deelnemers bij de start van de projectperiode een gezamenlijk bedrijfsareaal  ingebracht van 893 ha blijvend grasland. Gebaseerd op modelberekeningen  droegen niet alle percelen bij aan netto CO2 opslag en na een verdere selectie  bedraagt het totale areaal dat is aangemeld via dit project op  552 ha.  De totale potentiële CO2-vastlegging van dit project is 6198 ton CO2  gedurende een periode van 10 jaar.  Per gemiddeld jaar is dit een vastlegging van 1,1 ton CO2 per ha. Momenteel bedraagt de prijs van vrijwillige CO₂ certificaten circa €100 per ton CO2  en draagt dit initiatief  jaarlijks gemiddelde circa €5,000 bij aan het collectieve verdien vermogen van deelnemende ondernemers.