Friese CO2 Wijzer: oplossing Friese klimaatopgave ligt in landbouw en landgebruik
21 maart 2022
Friese CO2 Wijzer: oplossing Friese klimaatopgave ligt in landbouw en landgebruik
Het Nederlands klimaatbeleid is erop gericht dat in 2050 geen uitstoot van broeikasgas meer plaatsvindt in Nederland. Van belang is om inzicht te hebben hoe het er voor staat, wat de opgave nog is en waar de focus voor de Friese aanpak moet liggen. Voor Fryslân is het emissieplaatje geheel anders dan het landelijke beeld. Daarom heeft de Friese Milieu Federatie (FMF) de Friese situatie in kaart gebracht: de CO2 Wijzer Fryslân. Hierin is de Friese uitstoot ingedeeld naar de sectoren zoals gedefinieerd in het Nationaal Klimaatakkoord. Dat Fryslân een agrarische provincie is weten we en zien we in de cijfers dan ook direct terug. De meeste emissies komen voort uit de sector landbouw en landgebruik. Tevens valt op dat enkele grote industriële uitstoters een toename in de uitstoot laten zien.
CO2 Wijzer Fryslân
De CO2 Wijzer Fryslân is een instrument, waarbij het verloop van de Friese uitstoot door de jaren heen kan worden gevolgd. Als bron is gebruik gemaakt van originele, onbewerkte data van het RIVM (www.emissieregistratie.nl). De uitstoot is ingedeeld naar de sectoren uit het Klimaatakkoord; industrie, elektriciteit, landbouw en landgebruik, gebouwde omgeving en mobiliteit. Om te voldoen aan de richtlijnen van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties, zijn de emissies door landgebruik aan de data toegevoegd. Hiervoor is gebruik gemaakt van wetenschappelijke publicatie (Lof et al., 2017). Van alle broeikasgassen zijn zowel koolstofdioxide, methaan als lachgas meegenomen. De cijfers zijn, net als in het Klimaatakkoord, in koolstofdioxide (CO2) equivalenten. Voor de uitstoot van bedrijven die participeren in het Europese emissiehandel systeem (EU ETS), zijn de openbare bronnen van de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) gebruikt. Met de CO2 Wijzer Fryslân wil FMF de uitstoot in onze provincie inzichtelijk maken en gebruiken in de discussie over wat een effectieve aanpak is om de klimaatdoelen te halen.
Uitstoot per sector
Kijkend naar de sectoren uit het Klimaatakkoord valt het meteen op dat verreweg de grootste Friese uitstoot zit in de sector landbouw en landgebruik. Dit betreft veehouderijbedrijven, waarbij de veestapel zorgt voor verteringsgassen en mest. Ook de veenweiden behoren tot deze sector waar lage waterstanden oxidatie van het veen tot gevolg heeft. Het gaat om een jaarlijkse uitstoot van bijna 5 Megaton CO2-eq. hetgeen gelijk staat aan 61% van het totaal. In Fryslân hebben de industrie- en energiesector een kleine rol van betekenis. Er zijn in Fryslân relatief weinig grote CO2 uitstotende bedrijven, zoals bijvoorbeeld Tatasteel in Noord Holland. Een belangrijk deel van de in Fryslân gevestigde industriële bedrijven die verplicht deelnemen aan het EU ETS systeem zijn landbouw gerelateerd.
Grootste uitstoters Industrie
Een belangrijke sector zoals gedefinieerd in het Klimaatakkoord is de sector Industrie. Het aandeel wat deze sector uitstoot in Fryslân is 4%. Friesland Campina Leeuwarden staat binnen deze sector bovenaan met nagenoeg 60.000 ton CO2 en is in de periode van 2015 tot 2019 meer dan 10% extra broeikasgas gaan uitstoten. Na Friesland Campina Leeuwarden is Sonac Burgum de grootste uitstoter. Sonac produceert eiwitten, vetten, mineralen en andere natuurlijke ingrediënten uit dierlijke bijproducten. De uitstoot was in 2019 maar liefst +89,09% ten opzichte van 2015.
De FMF is van mening dat de urgentie om de uitstoot van broeikasgassen aan te pakken zeer hoog is en dat we alles op alles moeten zetten om de uitstoot op korte termijn te verminderen. Hans van der Werf, directeur FMF: “De CO2 Wijzer helpt bij het bepalen van de focus. Landbouw en landgebruik springt eruit qua uitstoot, tegelijkertijd zijn er daar ook volop kansen om te komen tot een reductie. De aanpak voor het veenweidegebied is een goed voorbeeld, maar ook het planten van bomen en het vastleggen van koolstof in bodems draagt bij aan het terugdringen van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer.”