Friese CO2 Wijzer update: emissiereductie komt tot stilstand in Fryslân

12 januari 2023

Friese CO2 Wijzer update: emissiereductie komt tot stilstand in Fryslân

Uit de jaarlijks CO2 Wijzer van de FMF blijkt dat er in 2020 voor de meeste sectoren geen vooruitgang is geboekt ten opzichte van voorgaande jaren. Alleen in de sector mobiliteit is er een vermindering van de CO2-uitstoot te zien. Dat zou verklaart kunnen worden door het thuiswerken en de impact van corona. De FMF pleit voor snelle en concrete acties om tot een trendbreuk te komen. Dit is nodig om de gestelde doelen voor 2030 en 2050 te halen. 

Klimaatbeleid 

Het Nederlands klimaatbeleid is erop gericht dat in 2050 geen uitstoot van broeikasgas meer plaatsvindt in Nederland. Van belang is om inzicht te hebben hoe het ervoor staat, wat de opgave nog is en waar de focus voor de Friese aanpak moet liggen. Voor Fryslân is het emissieplaatje geheel anders dan het landelijke beeld. Daarom publiceert de Friese Milieu Federatie (FMF) voor het tweede opeenvolgende jaar de CO2 Wijzer Fryslân. Hierin is de Friese uitstoot ingedeeld naar de sectoren zoals gedefinieerd in het Nationaal Klimaatakkoord.  

Uitstoot per sector 

Het totaal aan emissies in Fryslân is in 2020 hetzelfde als in het jaar daarvoor, zijnde 7,86 Megaton CO2-eq. Kijkend naar de sectoren uit het Klimaatakkoord valt het op dat verreweg de grootste Friese uitstoot voortkomt uit de sector landbouw en landgebruik. Deze sector staat voor 61% van de totale Friese emissies. Net als bij de meeste andere sectoren laten de cijfers daar geen afname van de emissies zien (4,83 Megaton CO2-eq. in 2020 ten opzichte van 4,81 Megaton CO2-eq. in 2019). De emissies in de mobiliteit zijn iets afgenomen en in de gebouwde omgeving iets toegenomen. Mogelijk is dit te verklaren door het vele thuiswerken en minder gebruik van de auto. De industrie- en energiesector spelen nog steeds een kleine rol van betekenis. De in Fryslân gevestigde industriële bedrijven die verplicht deelnemen aan het EU ETS systeem stoten in 2020 echter wel 17% meer broeikasgassen uit dan in het jaar daarvoor.   

Detaillering Landbouw 

In de CO2 Wijzer Fryslân 2022 is een nadere detaillering aangebracht voor de Landbouw. De landbouw emissies bestaan voor 12,85% uit koolstofdioxide, 25,88% uit distikstofoxide (lachgas) en 61,27% uit methaan. De methaan emissies komen voort uit de veestapel waar fermentatie en mest van varkens, jongvee en melkkoeien de belangrijke emissieoorzaken zijn. Reductie van methaanemissie in de landbouw vormt daarmee voor Fryslân veruit de belangrijkste opgave in het realiseren van de klimaatdoelstellingen. Overigens, als we inzoomen op Landgebruik dan zien we dat ruim 83% van deze emissies voortkomt uit veenweide.  

De FMF is van mening dat de urgentie om de uitstoot van broeikasgassen aan te pakken zeer hoog is en dat we alles op alles moeten zetten om tot een trendbreuk te komen. Anders worden de gestelde doelen niet gehaald. In de Klimaatbrief van het Rijk, die begin 2023 wordt verwacht, zal nader ingegaan worden op de klimaataanpak voor de landbouw.  

Hans van der Werf, directeur FMF: “het is belangrijk dat er heldere en afrekenbare doelen komen per sector en provincie. En dat er een concrete aanpak komt zodat iedereen weet waar die aan toe is. Ik roep de provincie op hiermee meteen mee te starten en niet te wachten op beleid van het Rijk”.  

CO2 Wijzer Fryslân 

De CO2 Wijzer Fryslân is een instrument, waarbij het verloop van de Friese uitstoot door de jaren heen kan worden gevolgd. Als bron is gebruik gemaakt van de meest recente, onbewerkte data van het RIVM (www.emissieregistratie.nl). De uitstoot is ingedeeld naar de sectoren uit het Klimaatakkoord namelijk industrie, elektriciteit, landbouw en landgebruik, gebouwde omgeving en mobiliteit. Om te voldoen aan de richtlijnen van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties, zijn de emissies door landgebruik aan de data toegevoegd. Hiervoor is gebruik gemaakt van wetenschappelijke publicatie (Lof et al., 2017). Van alle broeikasgassen zijn zowel koolstofdioxide, methaan als lachgas meegenomen. De cijfers zijn, net als in het Klimaatakkoord, in koolstofdioxide (CO2) equivalenten weergegeven. Voor de uitstoot van bedrijven die participeren in het Europese emissiehandel systeem (EU ETS), zijn de openbare bronnen van de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) gebruikt. Met de CO2 Wijzer Fryslân wil FMF de uitstoot in onze provincie inzichtelijk maken en kijken of we op koers liggen om de gestelde doelen te halen.  

U vindt de CO2 wijzer met toelichting hier: