Combineren van zonne-energie met landbouwactiviteiten op hetzelfde stuk grond
13 december 2023
Combineren van zonne-energie met landbouwactiviteiten op hetzelfde stuk grond
Fryslân staat voor een uitdagende taak als het gaat om het opwekken van voldoende duurzame energie. Het bestuursakkoord ‘Oparbeidzje foar Frysân’ schrijft: Wij plaatsen geen zonnepanelen op landbouwgrond.
Volgens FMF is deze stelling te kort door de bocht. In een tijdperk waarin de wereld geconfronteerd wordt met de dringende uitdagingen van klimaatverandering en toenemende energiebehoeften, zou Provincie Fryslân juist ruimte moeten bieden aan innovatieve duurzame oplossingen voor de landbouwsector en het dubbel functie gebruik van de grond moeten stimuleren.
Een van de meest veelbelovende concepten is het agrovoltaïsche systeem. Dit opkomende fenomeen, waarbij zonnepanelen worden geïntegreerd in agrarische gebieden, biedt een unieke mogelijkheid om landbouw en duurzame energieopwekking op harmonieuze wijze te combineren.
Agrovoltaïsche systemen zijn innovatieve duurzame energie-installaties waarbij zonnepanelen boven agrarische gewassen worden geplaatst. In plaats van te concurreren met de landbouwgrond, zoals bij traditionele zonne-energieprojecten, worden de zonnepanelen zo ontworpen dat ze de gewassen niet in de schaduw stellen of hinderen. Dit stelt boeren in staat om zowel zonne-energie te produceren als hun landbouwactiviteiten voort te zetten.
Voordelen van agrovoltaïsche systemen:
- Duurzame energieopwekking: Agrovoltaïsche systemen dragen bij aan de overgang naar duurzame energiebronnen en verminderen onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Dit draagt bij aan de strijd tegen klimaatverandering en vermindert de uitstoot van broeikasgassen.
- Landbouwbehoud: In tegenstelling tot traditionele zonne-energie-installaties, waarbij landbouwgrond wordt opgeofferd, behoudt het agrovoltaïsche systeem de landbouwactiviteiten.
- Waterbesparing: Het microklimaat onder de zonnepanelen zorgt voor een lagere verdampingssnelheid, wat resulteert in een efficiënter watergebruik voor de gewassen.
- Bodembescherming: De aanwezigheid van zonnepanelen beschermt de bodem tegen extreme weersomstandigheden, zoals overmatige blootstelling aan zonlicht of zware regenval.
- Reduceren afval: In geval van zonnepaneeloverkappingen zijn de tijdelijke plastic overkappingen die elk jaar opnieuw moeten worden geplaatst niet meer nodig.
De toepassing van agrovoltaïsche systemen kan variëren afhankelijk van het klimaat, de beschikbare ruimte en de lokale landbouwpraktijken. Hier zijn enkele voorbeelden van agrovoltaïsche systemen en hun mogelijke toepassing voor verschillende typen gewassen:
- Zonnepanelen boven gewassen zoals groenten en kruiden: Dit systeem omvat het plaatsen van verhoogde structuren met zonnepanelen boven gewassen met een lagere groeihoogte, zoals sla, spinazie, kruiden, en andere bladgroenten. Dit minimaliseert de impact op de gewassen terwijl er toch duurzame energie wordt opgewekt.
- Zonnepanelen langs maïsvelden: Voor gewassen met een grotere hoogte, zoals maïs, kunnen zonnepanelen langs de randen van de velden worden geplaatst, waarbij het grootste deel van het landbouwgebied onaangetast blijft. Dit minimaliseert schaduw op de gewassen en stelt boeren in staat om duurzame energie te produceren zonder veel landbouwgrond te verliezen.
- Agrovoltaïsche serres voor fruitteelt: Bij fruitteelt kunnen agrovoltaïsche serres worden gebruikt. Deze serres zijn ontworpen om zowel de fruitbomen te beschermen tegen extreme weersomstandigheden als om zonne-energie op te wekken. Ze kunnen bijvoorbeeld worden toegepast in de teelt van appels, peren, of andere fruitsoorten.
- Zonnepanelen op geïrrigeerde rijgewassen: In gebieden waar irrigatie wordt gebruikt voor rijgewassen zoals rijst of tarwe, kunnen zonnepanelen worden geïntegreerd in het irrigatiesysteem. Dit zorgt voor een efficiënter gebruik van water en levert tegelijkertijd duurzame energie.
Hoewel agrovoltaïsche systemen veelbelovend zijn, staan ze nog in de beginfase van ontwikkeling en implementatie. Verder onderzoek en investeringen zijn nodig om de technologie te verfijnen en de efficiëntie te verbeteren. Daarnaast zou de provincie er goed aan doen om stimuleringsmaatregelen treffen en pilots op te starten om boeren aan te moedigen deze systemen te omarmen en hen te ondersteunen bij de transitie naar duurzame landbouw-energiemodellen.
Extra informatie en filmpjes:
Tuinbouw combineren met het opwekken van zonne-energie? Het kan! – Groen Kennisnet