De FMF stapt in bij de Circulaire Bustour! Bushalte 4: Circulaire Economie
FMF gaat op Circulaire Bustour! Bushalte 4: Circulaire Economie
Tijdens de landelijke week van de Circulaire Economie (3 t/m 7 februari) ging de FMF met de bus langs Friese inspiratoren rond het thema voedsel en brede welvaart. De Vereniging Circulair Friesland organiseerde deze Tour Circulair i.s.m. SPARK the movement. Iedereen die nijsgjirrich is naar de circulaire economie was welkom om in te stappen. En wij zijn nijsgjirrich naar inspirerende voorbeelden uit Fryslân!
- Het programmaHet programma schetst een vergezicht van brede welvaart en een blue zone in Fryslân, landbouw zonder bestrijdingsmiddelen en herstel van de relatie tussen producent en consument en concreet een proeverij van zuivere melkproducten bij Buurvrouw Durkje en een wetenschappelijke onderbouwing van circulaire economie in een passende omgeving: icoongebouw Biosintrum.
In de komende dagen nemen we u mee langs de 4 bushaltes van onze Circulaire Bustour. Vandaag stappen we in bij de laatste halte, halte 4 ‘Circulaire Economie’, reist u met ons mee?
Bushalte 4. Circulaire Economie
Bespiegeling op circulaire economie
De circulaire tour sloot af in misschien wel het meest circulaire gebouw van heel Fryslân, het Biosinstrum: het kenniscentrum van biobased economie in Oosterwolde. Het is bijna volledig gebouwd van biologisch afbreekbare materialen. Hier kropen we met zijn allen in de collegebanken met een heerlijk broodje uit de streek op schoot en luisterden naar het inspirerende verhaal van Diane Zandee, expert circulaire economie van Nyenrode Business Universiteit.
De kern waarom we een circulaire economie nodig hebben is het wereldwijd opraken van grondstoffen en het afvalprobleem stelt Diane Zandee. Het roer moet om, want grondstoffen zijn niet eindeloos beschikbaar en afval bedreigt onze leefomgeving. Economisch gezien vernietig je waarde door het weggooien van producten. Het is inefficiënt en verspilling van energie. In essentie moeten we naar een economisch systeem, dat dichter bij de natuur staat met uitgangspunten als: optimaal gebruiken wat er is, hergebruik van afval en efficiënt energiegebruik.
Ondanks de urgentie van een systeemverandering gaan veranderingsprocessen traag. Waarom is de transitie naar een circulaire economie zo complex? Een belangrijke belemmering is dat onze economie is ingericht op productie en groei en slechts 8,6% van de grondstoffen wereldwijd worden hergebruikt. Wij denken vanuit een lineair systeem van take-make-waste, terwijl de natuur bestaat uit circulaire systemen, ecologische kringlopen. Neem bijvoorbeeld een boom, die groeit een x-aantal jaar, leeft een x-aantal jaar en sterft in een x-aantal jaar en keert vervolgens als voeding terug in de bodem. Je merkt dat de tijd, die dit natuurlijke proces in beslag neemt veel langzamer verloopt dan ons lineaire productieproces. Dit is mede de reden, dat de aarde steeds sneller uitgeput raakt. De Verenigde Naties meten het moment, wanneer de mondiale grondstoffen voor 1 jaar op zijn, gebaseerd op de tijd die nodig is om nieuwe grondstoffen aan te maken. Ze noemen dit Overshoot Day. In 1970 maakten we in 1 jaar de mondiale grondstoffen op, met andere woorden we gebruikten 1 aarde voor onze welvaart en in 2019 gebruikten we al 1,75 x onze aarde. Kortom steeds eerder zijn we door de jaarlijkse geproduceerde mondiale grondstoffen heen en teren we in op de wereldwijde grondstoffenvoorraad. Het gevolg is dat de aarde zich niet kan herstellen!
De transitie naar een circulaire economie is pure noodzaak. Het vergt omdenken naar een systeem van gedeelde verantwoordelijkheid en samenwerken met nieuwe spelregels. Hoe kom je van een groeiperspectief naar een ander economisch perspectief, waarin wordt gewerkt op basis van lange termijn beleid en andere financiële principes dan groei en winst? Een hele klus volgens Zandee, want een economische transitie kost tijd en verloopt in opeenvolgende fasen: 1. De fase van experimenteren met innovatieve initiatieven, 2. De fase van concurreren tussen bedrijven, 3. De fase van een nieuwe systeem ontwikkelen met afspraken tussen overheid en bedrijven, en tot slot 4. De fase van institutionaliseren van een nieuwe standaard (het nieuwe normaal). Ontmoedigend? Niet voor Diane Zandee, want de geschiedenis leert dat crises voorwaarden scheppen voor transitie. En als burger hoeft je niet te wachten op bedrijfsleven en overheid. Als consument kun je al beginnen met het toepassen van de 3 Rs van circulaire economie reuse-reduce-recycle. Of in onvervalst Nederlands: 1. hergebruik van producten, 2. minder consumeren en 3. opnieuw een product (laten) maken van het oude product en het scheiden van je afval.
Tot slot. Wat nemen we mee uit deze circulaire bustour?
Passie voor lokaal, duurzaam geproduceerd voedsel uit dorpstuinen en rechtstreeks van boeren. Passie voor de iconische rauw-melkse-kaas van Buurvrouw Durkje. Het kan en het is lekker!
Enthousiasme om elke Fries de weg naar lokaal en duurzaam geproduceerd voedsel te wijzen. Met een uitgebreide markt voor streekproducten en florerende dorpstuinen en voedselcoöperaties op het Friese platteland! Iedereen mag meedoen!
Strijdlust om kringlooplandbouw te realiseren voor elk type koe en elke bevlogen boer. Eerlijke melk, ook van kleine koeienrassen!
Visie op een circulaire economie, waarbij grondstoffen zoveel mogelijk worden hergebruikt en de aarde zich kan herstellen. Van lineaire groei naar een economische kringloop. Circulair leven vanuit de 3 R-en: Reuse, Reduce en Recycle!
