Bewust Burgers: “Toen we eenmaal besloten energieneutraal te worden, hadden we geen idee hoe we dat aan moesten pakken.”

Bewust Burgers: “Toen we eenmaal besloten energieneutraal te worden, hadden we geen idee hoe we dat aan moesten pakken.”

Wanneer je bij Jetske de Blaauw en Douwe Bergsma voor de deur staat, verwacht je niet dat hun huis helemaal energieneutraal is. De woning is in 1906 gebouwd, staat in het oude centrum van Akkrum en ziet er gewoon gezellig uit. Zo op het oog is bijvoorbeeld nergens een zonnepaneel te bekennen.

“Die zijn er wel”, lacht Douwe, “Ze liggen achter, op een speciaal gemaakt afdak. We hadden er anders geen ruimte voor en het is ook belangrijk dat ze in de juiste zonnerichting liggen. Daarnaast hebben we ook zonnecollectoren. Die zorgen ervoor dat we zomers over warm water beschikken en voor de winter is er een pelletketel. Sinds oktober 2017 zijn we energieneutraal.”

Jetske: “We wilden iets doen voor het milieu, want dat er iets moet gebeuren is ons wel duidelijk. Ik heb als vrijwilliger meegedaan in de organisatie van de Reuzedei (een jaarlijks evenement over duurzaam wonen, werken en leven in Akkrum, red.). Hierdoor kreeg ik nog meer drang om ook een bijdrage te leveren. Toen we hoorden dat de provincie subsidie beschikbaar stelde om vijftig bestaande woningen energieneutraal te maken, wilden we die kans grijpen.”

“Je maakt daarbij keuzes en het is belangrijk dat die bij je passen”, vult Douwe aan. “Zo kregen we bijvoorbeeld het advies zonnepanelen op een veranda achter huis te plaatsen. Dat vonden we hartstikke lelijk en hebben we dus niet gedaan.”

Koken

Douwe: “Ik kookte al een tijd bewust, bijvoorbeeld zonder pakjes en zakjes en met minder vlees. Vooral dat laatste was een stap, want onze zoon en ikzelf zijn echte vleeseters. Vegetariërs zullen we niet worden, maar soms een dagje zonder, blijkt best te doen. We kopen ons eten bij de plaatselijke winkels, waar steeds meer biologische producten te krijgen zijn. Toch komt het er nog niet echt van om deze te kopen.”

Jetske: “Het is een proces. Zo gaan we soms met het vliegtuig op vakantie, maar ook dat begint een beetje te knagen. Wie weet gaan we ook daarin andere keuzes in maken, ook al vermoed ik dat de vliegtuigbranche zelf volop met duurzame ontwikkelingen doende is.”

Pelletketel

Douwe: “Toen we eenmaal besloten energieneutraal te worden, hadden we geen idee hoe we dat aan moesten pakken. En eigenlijk hadden we ook geen tijd en zin om ons daar heel erg in te verdiepen. Daarom namen we een duurzaamheidsbureau in de arm. We zijn een traject van wel een jaar ingegaan, om samen uit te zoeken wat het beste bij ons en ons huis zou passen. Aardwarmte en een warmtepomp bleken niet geschikt. Ons dak en de ramen waren al geïsoleerd. We besloten uiteindelijk zonnepanelen, zonnecollectoren en een pelletketel te nemen.”

Jetske: “Als ik het over kon doen, zou ik het niet meer allemaal in één keer aanpakken. We hebben ons achteraf teveel laten leiden door die subsidieregeling. Die zouden we namelijk pas krijgen, als we helemaal energieneutraal waren. En dat helemaal energieneutraal gaan, sprak ons heel erg aan, maar dat had ook meer stapsgewijs gekund.

Zo had ik eigenlijk liever geen pelletketel gewild. Die is CO2-neutraal, maar je verbrandt toch hout dat gekapt moet worden. Liever halen we alle energie uit de wind, de zon of de aarde. Verder verbruikt de ketel meer pellets dan vooraf berekend was. Dat heeft weer te maken met het feit dat we het in de woonkamer in de winter niet behaaglijk warm krijgen. Dat is natuurlijk niet wat je wilt. We onderzoeken nu, samen met de betrokken bedrijven, hoe we dit op kunnen lossen.”

Trots

Jetske: “Je merkt dat alles nog in ontwikkeling is op dit gebied. Het is een beetje pionieren. Dat heeft leuke en minder leuke kanten. Soms maak je rare dingen mee. We moesten de netbeheerder bijvoorbeeld nog betalen voor onze gasaansluiting, terwijl we helemaal van het gas af zijn. Haal die aansluiting dan maar weg, was onze reactie. Dat weghalen bleek echter absurd duur te zijn. Zo duur dat we er niet akkoord mee gingen, wat weer allerlei gedoe met zich meebracht. Ik ben er zelfs mee in het tv-programma Kassa! geweest. Hoe het af zal lopen weten we niet. Maar er zijn meer gevallen zoals wij en we gaan ervan uit dat er wel een oplossing gevonden zal worden.”

Douwe: “Al met al hebben we geen spijt van ons avontuur en we zijn er best trots op dat ons huis én onze B&B nu energieneutraal zijn. Als je het over een periode van dertig jaar bekijkt, kan het financieel ook uit. Een ieder die hetzelfde van plan is, raad ik aan goed advies te vragen en naar de ervaringen van anderen te informeren. Bedenk goed wat je wilt en voer plannen stapsgewijs uit. Dan kun je bijsturen als het nodig is. De overheid stelt subsidies en renteloze leningen beschikbaar en het loont zeker om je daar goed in te verdiepen.”

De serie Bewuste Burgers wordt mogelijk gemaakt door: Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, Friese Milieu Federatie en It Fryske Gea. Janna van der Meer interviewt iedere twee weken een bewuste burger (m/v), die zich inzet voor natuur en milieu.